Voor veel burgers is de erfbelasting een emotioneel beladen heffing. Maar slechts weinig politieke partijen maken daar een prominent punt van in de aanloop naar de Tweede Kamer-verkiezingen van maart.
De staat haalt jaarlijks een kleine 2 miljard euro op met de erfbelasting, waarvoor vrijstellingen gelden afhankelijk van de relatie tot de overledene.
De heffing boven de vrijstelling komt doorgaans neer op 10 tot 40 procent van het geërfde vermogen. Lees hierover ook het artikel: 5 misverstanden over de erfbelasting.
Onderstaande tabel geeft de hoogte van de vrijstellingen weer.
Nut van de erfbelasting
In het publieke debat zijn er doorgaans twee kampen bij de discussie over de rechtvaardigheid van de erfbelasting. Partijen die de erfbelasting willen afschaffen, stellen dat over het vermogen van de overledene al inkomstenbelasting en vermogensbelasting is betaald. De erfbelasting zou dus een vorm van 'dubbele' belasting zijn - dat wil zeggen: op het geld van de overledene.
Aan de andere kant zijn er twee type voorstanders van de erfbelasting. Aan de linkerkant van het politieke spectrum stelt de Franse econoom Thomas Piketty dat erfenissen een grote bron van vermogensongelijkheid zijn. In landen met een lage economische groei waar oud geld wordt doorgeschoven van generatie op generatie, zorgen erfenissen voor een toenemende kloof tussen rijk en arm, stelt Piketty.
Tegelijk is er ook een klassiek-liberaal argument vóór de erfbelasting: wie (veel) geld erft, heeft geen prikkel om te ondernemen of te werken. Dat is slecht voor het stimuleren van economische groei en innovatie. Anders gezegd: als de overheid erfenissen afroomt, moeten er in elke generatie nieuwe self-made miljonairs en miljardairs opstaan.
Business Insider ploos de partijprogramma's na van partijen die nu vertegenwoordigd zijn in de Tweede Kamer. Hieronder een overzicht van de standpunten over de erfbelasting.
| SP | GL | PvdD | PvdA | DENK | D66 | CDA | CU | 50Plus | VVD | SGP | VNL | PVV | |
| Erfbelasting afschaffen | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ | ✓ | ✖ | ✖ | ✓ | ✖ |
| Erfbelasting hervormen | ✖ | ✓ | ✖ | ✖ | ✖ | ✓ | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ |
Erfbelasting afschaffen
Van de partijen die momenteel in de Tweede Kamer zitten noemen alleen 50Plus en VNL expliciet de afschaffing van de erfbelasting als partijstandpunt in het verkiezingsprogramma.
Hervormen
GroenLinks is de enige partij die een paragraaf wijdt aan de hervorming van de erfbelasting. Die moet minder sterk gekoppeld aan familieverhoudingen. "Je moet net zo makkelijk kunnen schenken aan een vriend als aan je echtgenoot. De vrijstelling van erfbelasting voor woning aan de partner wordt uitgebreid. Erfenissen van grote vermogens worden zwaarder belast."
D66 noemt de erfbelasting niet in het verkiezingsprogramma, maar pleitte in 2015 wel voor een lagere erfbelasting op vermogens van alleenstaanden.
In dit overzicht zijn geen partijen inbegrepen die nog niet zijn vertegenwoordigd in de Tweede Kamer. Hier vind je de standpunten van Forum voor Democratie, de Piratenpartij, Nieuwe Wegen en Artikel 1.